Phổ Hiền hạnh nguyện và phương pháp tu tập tịnh độ

PHỔ HIỀN HẠNH NGUYỆN V� PHƯƠNG PH�P TU TẬP TỊNH ĐỘ

Th�ch Đồng Thuận

Phổ Hiền l� một vị Bồ-t�t lớn trong truyền thống Phật gi�o Đại thừa. Tại c�c nước Trung Hoa, Nhật Bản, T�y Tạng v� Việt Nam, Bồ-t�t Phổ Hiền thường được thờ phụng ở khu vực ch�nh điện c�ng với Bồ-t�t Văn Th� Sư Lợi. Bồ-t�t Phổ Hiền thường xuất hiện trong h�nh tượng nhẹ nh�ng, thuần tịnh, tay cầm hoa sen b�u hoặc một cuốn kinh, cỡi tr�n lưng một con voi m�u trắng c� s�u ng�. Ng�i được xem l� biểu tượng của hạnh nguyện rộng lớn v� l� t�nh thanh tịnh b�nh đẳng. C�n Bồ-t�t Văn Th� th� xuất hiện với h�nh tượng uy nghi�m, tay cầm gươm b�u v� cỡi sư tử xanh, tượng trưng cho tr� tuệ sắc b�n, c� thể đoạn trừ tất cả phiền n�o, �c ph�p v�y quanh.

Kinh Hoa nghi�m c� kể về qu� tr�nh cầu đạo của Thiện T�i đồng tử. Thiện T�i bắt đầu việc học hỏi kinh nghiệm tu tập nơi Bồ-t�t Văn Th� v� được Bồ-t�t chỉ dẫn con đường cầu đạo. Sau đ� Thiện T�i kết th�c qu� tr�nh tham học của m�nh nơi Bồ-t�t Phổ Hiền v� được Bồ-t�t hướng dẫn phương hướng tu tập, ph�t nguyện v�ng sinh T�y phương Tịnh độ. Điều n�y cho ch�ng ta thấy, muốn v�o cửa đạo th� trước hết cần phải d�ng niềm tin v� tr� tuệ thanh tịnh, thế nhưng để chứng đắc được đạo lớn v� h�nh được ch�nh đạo th� cần phải c� hạnh đức vi�n dung, thệ nguyện vững ch�i. Hơn thế nữa, Phật gi�o lu�n đề cao tinh thần từ bi hơn l� việc ph�n t�ch, l� luận, do đ� một người d� c� tr� tuệ đến thế n�o đi chăng nữa cũng cần phải dụng t�m thực h�nh, tr�nh xa những tranh luận v� bổ b�n ngo�i, nhất l� đối với người c� ch� nguyện v�ng sinh th� cần phải nỗ lực dụng t�m tu tập mới mong đạt được những th�nh tựu khả dĩ.

N�i về tư tưởng Tịnh độ m� nhất l� Tịnh độ T�y phương trong kinh Hoa nghi�m, ngo�i Thiện T�i đồng tử l� nh�n vật được xem l� điển h�nh cho những người ph�t ch�, khởi t�m cầu đạo v� ph�t nguyện được sinh về cảnh giới an lạc, th� Bồ-t�t Phổ Hiền cũng l� một nh�n vật kh�ng k�m để tạo n�n một thế đối c�n xứng giữa một b�n l� người cầu đạo ch� th�nh v� một b�n l� bậc hướng đạo sư s�ng suốt. C� người cần cầu phải c� người chỉ dẫn, do thế việc học v� h�nh đ�i hỏi phải c� c�c bậc đạo sư th�ng tuệ chỉ đường.

Để được diện kiến Đức Bồ-t�t t�n qu� n�y l� điều kh�ng hề dễ d�ng, Thiện T�i bắt buộc phải ph�t khởi thiện ch� d�ng m�nh, nỗ lực tinh tấn v� đặc biệt phải trải qua một tiến tr�nh tu tập hết sức gian nan mới c� thể gặp được Bồ-t�t Phổ Hiền. Ở đ�y, kh�ng phải Ng�i tự l�m cho bản th�n m�nh trở n�n cao qu�, kh� gặp. Nếu chỉ mong muốn gặp Ng�i ở h�nh tướng của một vị Bồ-t�t tay cầm hoa sen, cỡi voi trắng th� kh�ng c� g� kh� khăn cả, vấn đề kh�ng dễ d�ng để gặp được Bồ-t�t l� sự gặp nhau trong bản thể thanh tịnh, trong b�nh đẳng t�nh tr�, trong hải nguyện vi�n dung, v� chấp, v� ng�.

�Thiện T�i muốn thấy Phổ Hiền Bồ-t�t, liền ở trước t�a sư tử của Tỳ-l�-gi�-na Như Lai nơi Kim Cang Tạng Bồ-đề tr�ng, tr�n t�a bửu li�n hoa tạng, ph�t t�m rộng lớn như hư kh�ng giới, khởi t�m v� ngại, bỏ tất cả c�i, rời tất cả chấp, t�m v� ngại đi trong tất cả ph�p v� ngại, t�m v� ngại v�o khắp tất cả thập phương, t�m thanh tịnh v�o cảnh giới của Nhất thiết tr�, t�m minh liễu qu�n s�t đạo tr�ng trang nghi�m, t�m quảng đại nhập tất cả Phật ph�p hải, t�m ch�u biến h�a độ tất cả ch�ng sinh giới, t�m v� lượng tịnh tất cả Phật độ, t�m v� tận trụ tất cả kiếp, t�m cứu c�nh xu hướng Như Lai thập lực� [1].

Như vậy, để thấy được Bồ-t�t, Thiện T�i đ� ph�t khởi t�m v� ngại, vượt tho�t mọi kiến chấp, rời bỏ tất cả c�i, đem t�m v� ngại đi v�o tất cả thập phương quốc độ, thanh tịnh hết thảy ch�ng sinh..., nhờ đ� m� Thiện T�i mới c� thể thấy được Phổ Hiền. Bởi lẽ Phổ Hiền l� biểu tượng của t�nh tr� b�nh đẳng, vi�n dung v� ngại, do vậy để thấy được Ng�i bắt buộc phải rời bỏ mọi chấp trước sai lầm, mọi sự ph�n biệt về ng�, ng� sở v� về tự t�nh của c�c ph�p. Hay theo tư tưởng của Duy thức, h�nh giả phải thanh tịnh được đệ thất thức l� Mạt-na, mới c� thể chứng tr� b�nh đẳng, từ đ� c� thể th�m nhập v�o tất cả c�c cảnh giới m� kh�ng c� sự ngăn ngại để sau c�ng l� đạt được tr� tuệ vi�n m�n, s�ng suốt nhất (Đại vi�n cảnh tr�).

Cũng nhờ v� sự ph�t thệ nguyện d�ng m�nh như vậy m� Thiện T�i đ� được sức thiện căn c�ng đức của Bồ-t�t Phổ Hiền hộ niệm m� th�m nhập v�o thế giới hải tạng, thấy hết thảy mười thứ thoại tướng của chư Phật, đặc biệt l� thấy được sự thanh tịnh, trang nghi�m của c�c Phật độ. Đ�y cũng l� cơ sở để Thiện T�i ph�t nguyện v�ng sinh.

�L�c Thiện T�i ph�t khởi những t�m như vậy, do sức thiện căn của m�nh, được sức gia hộ của tất cả Như Lai, do sức đồng thiện căn của Phổ Hiền Bồ-t�t, n�n Thiện T�i thấy mười thứ thoại tướng, như l�: thấy tất cả Phật độ thanh tịnh, tất cả Như Lai th�nh Đẳng ch�nh gi�c. Thấy tất cả Phật độ thanh tịnh, kh�ng c�c �c đạo. Thấy tất cả Phật độ thanh tịnh, nghi�m sức với những diệu li�n hoa. Thấy tất cả Phật độ thanh tịnh, tất cả ch�ng sinh th�n t�m thanh tịnh. Thấy tất cả Phật độ thanh tịnh, trang nghi�m với những ch�u b�u. Thấy tất cả Phật độ thanh tịnh, tất cả ch�ng sinh tướng tốt nghi�m th�n. Thấy tất cả Phật độ thanh tịnh, những m�y trang nghi�m che ph�a tr�n. Thấy tất cả Phật độ thanh tịnh, tất cả ch�ng sinh mến y�u nhau, gi�p �ch nhau, chẳng hại nhau. Thấy tất cả Phật độ thanh tịnh, đạo tr�ng trang nghi�m. Thấy tất cả Phật độ thanh tịnh, tất cả ch�ng sinh t�m thường niệm Phật� [2].

Th�ng qua sức nhiếp tr�, hộ niệm của m�nh, Bồ-t�t Phổ Hiền cũng đ� giới thiệu cho Thiện T�i thấy được v� lượng cảnh giới v� c�ng đức trang nghi�m Phật độ của chư Phật v� Bồ-t�t. C� thế giới được trang nghi�m bằng vật chất sung m�n, c� thế giới được trang ho�ng bằng tế hạnh oai nghi, c� thế giới lại nương v�o nghiệp b�o của hết thảy ch�ng sinh, c� thế giới nương v�o đại oai lực thệ nguyện của chư Phật, v� nhất l� c� thế giới do v� tu tập nguyện lực của Phổ Hiền m� được nghi�m tịnh tất cả Phật độ.

�L�c đ� Phổ Hiền Bồ-t�t lại bảo đại ch�ng rằng: Chư Phật tử! N�n biết thế giới hải c� nhiều loại trang nghi�m. Hoặc d�ng trong những đồ trang nghi�m hiện ra m�y đẹp nhất để trang nghi�m. Hoặc d�ng thuyết minh c�ng đức của chư Bồ-t�t để trang nghi�m. Hoặc d�ng thuyết minh nghiệp b�o của tất cả ch�ng sinh để trang nghi�m. Hoặc d�ng thị hiện nguyện lực của Bồ-t�t để trang nghi�m. Hoặc d�ng biểu thị ảnh tượng của tam thế chư Phật để trang nghi�m. Hoặc d�ng trong khoảng một niệm thị hiện cảnh giới thần th�ng trải v� bi�n kiếp để trang nghi�m. Hoặc d�ng xuất hiện th�n của chư Phật để trang nghi�m. Hoặc d�ng xuất hiện tất cả m�y hương b�u để trang nghi�m. Hoặc d�ng thị hiện những vật tr�n diệu quang minh chiếu s�ng trong tất cả đạo tr�ng để trang nghi�m. Hoặc d�ng thị hiện tất cả Phổ Hiền hạnh nguyện để trang nghi�m� [3].

Qua đ�, ch�ng ta thấy được c�c yếu tố để tạo n�n Tịnh độ trong kinh Hoa nghi�m l� v� c�ng đặc sắc, đa dạng v� hết sức thần kỳ nhưng cũng kh�ng k�m phần thực tế. Điều n�y c� phần kh�c biệt hơn so với tư tưởng Tịnh độ trong c�c kinh điển thuộc c�c truyền thống Tịnh độ kh�c. Cảnh giới Tịnh độ trong c�c truyền thống kh�c th�ng thường l� do vị gi�o chủ của c�i ấy tạo n�n, nhờ v�o nguyện lực, c�ng đức tu h�nh của m�nh trong thời gian h�nh Bồ-t�t đạo m� c� được. Như lời ph�t nguyện của Tỳ-kheo Ph�p Tạng l� một minh chứng điển h�nh:

�Khi con th�nh Phật, c�i nước con ở rộng lớn trang nghi�m ch�i s�ng như gương, chiếu khắp v� số c�i nước chư Phật ở khắp mười phương, kh�ng thể nghĩ b�n. Ch�ng sinh thấy được ph�t t�m hy hữu. Nếu kh�ng như thế, con kh�ng th�nh Phật� [4].

Khi n�i đến hạnh nguyện của Bồ-t�t Phổ Hiền, ch�ng ta kh�ng thể n�o kh�ng nhắc đến mười đại nguyện vương. Sở dĩ Bồ-t�t Phổ Hiền c� thể th�nh tựu được mọi Phật sự, trang nghi�m được mọi Phật độ, trong tương lai tiến tới chứng đắc Phật vị l� do nương nhờ v�o sức lực của mười đại nguyện n�y. Mười đại nguyện vương đ� l�:

�Một l� k�nh lễ c�c Đức Phật.
Hai l� khen ngợi Đức Như Lai.
Ba l� rộng sắm đồ c�ng dường.
Bốn l� s�m hối c�c nghiệp chướng. 
Năm l� t�y hỷ c�c c�ng đức.
S�u l� thỉnh Đức Phật thuyết ph�p.
Bảy l� thỉnh Đức Phật ở lại đời. 
T�m l� thường học tập theo Phật.
Ch�n l� hằng thuận lợi ch�ng sinh.
Mười l� hồi hướng khắp tất cả� [5].

Chắc c� lẽ, kh�ng một ai trong truyền thống Đại thừa Phật gi�o m� kh�ng biết đến Bồ-t�t Phổ Hiền v� mười đại nguyện vương n�y. Kh�ng những chỉ ri�ng trong Hoa nghi�m, m� ở c�c truyền thống Phật gi�o kh�c vẫn hết mực ca tụng, đề cao Bồ-t�t Phổ Hiền v� mười đại nguyện của Ng�i như Ph�p Hoa t�ng, Tịnh Độ t�ng, v� nhất l� Phật gi�o Kim Cang thừa...

Trong kinh Hoa nghi�m, Phật độ cũng được trang nghi�m bằng c�c nguyện lực, thế nhưng c�c nguyện lực n�y đều mang t�nh h�nh động, cụ thể v� thi�n về yếu tố tự lực hơn l� tha lực, như lễ k�nh chư Phật, thường theo học Phật hay t�y thuận ch�ng sinh... Kh�c với c�c truyền thống Tịnh độ kh�c, Phật độ th�ng thường được trang nghi�m bằng nguyện lực, như Tịnh độ Lưu Ly của Phật Dược Sư. Quốc độ của Ng�i cũng được h�nh th�nh bằng nguyện lực, thế nhưng đa phần c�c nguyện lực n�y đều nặng về yếu tố tha lực.

 �Nguyện thứ nhất: Ta nguyện đời sau, khi chứng đặng đạo Ch�nh đẳng Ch�nh gi�c, th�n ta c� h�o quang s�ng suốt, rực rỡ chiếu khắp v� lượng, v� số, v� bi�n thế giới, khiến cho tất cả ch�ng hữu t�nh đều c� đủ ba mươi hai tướng đại trượng phu, c�ng t�m mươi m�n t�y h�nh trang nghi�m như th�n của Ta vậy� [6].

Hoặc Tịnh độ T�y phương của Phật A-di-đ� cũng tương tự: �Khi con th�nh Phật, c� ch�ng sinh n�o sinh qua nước con thảy đều chứng được tha t�m tr� th�ng. Nếu họ kh�ng biết t�m niệm ch�ng sinh ở trăm ng�n ức na-do-tha c�i, con kh�ng th�nh Phật� [7].

Nh�n v�o mười đại nguyện vương n�y, ch�ng ta thấy tất cả đều ho�n to�n tự lực. Bản th�n mỗi h�nh giả phải tự m�nh cố gắng thực hiện, m� kh�ng phải nương v�o bất kỳ một trợ lực n�o kh�c từ b�n ngo�i. Bởi lẽ, gi�o nghĩa Hoa nghi�m l� gi�o nghĩa thượng thừa, vi�n đốn; người tu tập theo Hoa nghi�m phải c� một tr�nh độ căn cơ kh� cao mới c� thể tiếp nhận v� thực h�nh theo được.

Hoa nghi�m c� bốn cấp bậc qu�n chiếu bao gồm Sự ph�p giới, L� ph�p giới, L� sự ph�p giới, v� Sự sự ph�p giới. Mười đại nguyện n�y cũng phải dựa v�o đ� m� thực h�nh tu tập. Theo đ�, Sự ph�p giới cũng chỉ l� bước căn bản đầu ti�n, l�m tiền đề. Đ�ch đến sau c�ng của Hoa nghi�m phải l� Sự sự v� ngại ph�p giới, tức l� đi s�u v� l� t�nh của c�c phương ph�p n�y.

Như lễ k�nh chư Phật: �Phổ Hiền Bồ-t�t bảo Thiện T�i rằng: N�y thiện nam tử! N�i lễ k�nh c�c Đức Phật l� như vầy: Bao nhi�u c�c Đức Phật Thế T�n nhiều như số cực vi trần trong c�i Phật khắp ph�p giới hư kh�ng giới mười phương ba đời, t�i do nơi hạnh nguyện của Phổ Hiền th�m t�m t�n giải như đối trước mắt, đều d�ng th�n, khẩu, � ba nghiệp thanh tịnh thường tu hạnh lễ k�nh. Nơi mỗi Đức Phật đều h�a hiện th�n nhiều như số cực vi trần trong bất khả thuyết c�i Phật. Mỗi th�n đều khắp lễ k�nh c�c Đức Phật nhiều như số cực vi trần trong bất khả thuyết bất khả thuyết c�i Phật. C�i hư kh�ng kia hết, sự lễ k�nh của t�i mới hết. Nhưng c�i hư kh�ng chẳng c�ng tận n�n sự lễ k�nh của t�i cũng kh�ng c�ng tận. Nhẫn đến c�i ch�ng sinh hết, nghiệp ch�ng sinh hết, phiền n�o ch�ng sinh hết, sự lễ k�nh của t�i mới dứt. Nhưng c�i ch�ng sinh cho đến phiền n�o chẳng hết, n�n sự lễ k�nh của t�i cũng kh�ng c�ng tận, niệm niệm nối lu�n kh�ng hở, ba nghiệp th�n, khẩu, � kh�ng hề nh�m mỏi� [8].

L�m thế n�o để c� thể chỉ một th�n lại hiện ra v� số th�n m� lễ lạy tất cả chư Phật trong ph�p giới? Muốn l�m được như vậy ch�ng ta phải thực h�nh theo diệu hạnh Phổ Hiền th� mới c� thể trong một lạy, lạy được tất cả chư Phật m� kh�ng gặp bất kỳ một sự trở ngại n�o. Như ở trước đ� n�i, Phổ Hiền l� biểu trưng của b�nh đẳng t�nh tr�, như vậy chỉ khi n�o ch�ng ta đạt được b�nh đẳng t�nh tr�, tức t�m kh�ng c�n ph�n biệt Phật với ch�ng sinh, ph�m phu với th�nh nh�n, thiện với �c, tốt với xấu... th� ta mới c� thể lễ k�nh hết thảy chư Phật trong hằng h� sa thế giới. V� khi t�m đ� dứt sự ph�n biệt, ho�n to�n b�nh đẳng th� d� cho một ch�ng sinh n�o đ� đứng ở trước mặt, th� ch�ng sinh ấy trong mắt của bậc chứng tr� t�nh b�nh đẳng cũng chẳng kh�c g� Phật. Đ� l� chỗ s�u xa, mầu nhiệm của việc lễ lạy theo tinh thần Sự sự v� ngại của Hoa nghi�m.

Hoặc như quảng tu c�ng dường, đ�y cũng l� một phương ph�p tu tập hết sức đặc biệt. Th�ng thường, khi c�ng dường hay bố th� ch�ng ta đều biết rằng phải c�ng dường hay bố th� ba-la-mật mới c� thể th�u đạt được kết quả vi�n m�n, đ�ng với tinh thần của Phật ph�p Đại thừa. Ở Hoa nghi�m cũng vậy, việc c�ng dường phải đạt đến chỗ ba-la-mật. Thế nhưng ở c�c truyền thống kh�c, sự c�ng dường l� c�ng l�n một vị Phật, một vị Bồ-t�t hoặc trăm vị ng�n vị. Nhưng ở sự c�ng dường của Hoa nghi�m l� c�ng dường v� lượng, v� bi�n, v� số Phật, Bồ-t�t v� kể cả ch�ng sinh. Một sự c�ng dường ch�u biến ph�p giới, kh�ng hạn cuộc, kh�ng ngăn ngại.

Phổ Hiền đ� chỉ dạy cho Thiện T�i về phương ph�p c�ng dường như sau:

�Bao nhi�u số vi trần trong khắp c�i Phật c�ng hư kh�ng ph�p giới mười phương ba đời, trong mỗi cực vi trần đều c� chư Phật như số cực vi trong tất cả thế giới, nơi mỗi Đức Phật c� v� số Bồ-t�t v�y quanh nh�m họp. T�i d�ng sức hạnh nguyện của Ng�i Phổ Hiền m� khởi l�ng t�n giải rất s�u v� hiện tiền tri kiến, đều đem đồ c�ng dường thượng diệu m� c�ng dường ph�p hội của Phật� [9].

Cũng l� sự c�ng dường, nhưng ở đ�y lại nhấn mạnh đến ph�p c�ng dường. Bồ-t�t Phổ Hiền giải th�ch �Thiện nam tử! Trong c�c thứ c�ng dường, ph�p c�ng dường l� hơn hết... Ph�p c�ng dường l�: Tu h�nh đ�ng theo lời Phật dạy để c�ng dường, l�m lợi �ch cho ch�ng sinh để c�ng dường, chịu khổ thế cho ch�ng sinh để c�ng dường, nhiếp thọ ch�ng sinh để c�ng dường, si�ng năng tu tập căn l�nh để c�ng dường, kh�ng bỏ hạnh Bồ-t�t để c�ng dường, chẳng rời t�m Bồ-đề để c�ng dường� [10].

Sự c�ng dường theo Hoa nghi�m l� phải đ�ng như ph�p c�ng dường, đặc biệt l� kh�ng bỏ hạnh Bồ-t�t để c�ng dường, chẳng rời t�m Bồ-đề m� c�ng dường. Do thế, tất cả mọi việc thiện đều phải đặt tr�n nền tảng của t�m Bồ-đề mới c� thể th�nh tựu. V� theo Hoa nghi�m, nếu xa tời t�m Bồ-đề m� l�m tất cả c�c việc thiện như bố th�, c�ng dường... th� đều l� ma sự, v� kết quả sau c�ng chỉ đưa đến phước hữu lậu, m� phước hữu lậu đ�i khi cũng lại l� một chướng duy�n ngăn trở việc th�nh tựu V� thượng Bồ-đề của người học Phật ch�n ch�nh.

Như vậy, để c� thể thực h�nh hạnh quảng tu c�ng dường h�nh giả phải nỗ lực thực h�nh theo lời Phật dạy, ph�t khởi t�n giải ki�n cố th�m s�u, xả bỏ kiến chấp ph�n biệt nhị bi�n, sẵn s�ng xả bỏ mọi t�i sản vật chất v� t�i sản tinh thần. H�nh giả phải đạt đến chỗ qu�n chiếu ngũ uẩn giai kh�ng, do đ� m� xả ly tất cả, đạt đến chỗ ph�p ph�p v� sai biệt v� đặc biệt l� kh�ng rời hạnh Bồ-t�t, t�m Bồ-đề để c�ng dường. C� như thế mới c� thể một niệm c�ng dường khắp mười phương m� kh�ng bị ngăn ngại, đ� cũng ch�nh l� tinh thần c�ng dường đạt đến chỗ Sự sự v� ngại ph�p giới của Hoa nghi�m.

Ngo�i hai phương ph�p tr�n vẫn c�n t�m phương ph�p kh�c, như xưng t�n Như Lai, s�m hối nghiệp chướng, t�y hỷ c�ng đức... Nh�n chung, tất cả c�c phương ph�p n�y nếu ch�ng ta quan s�t dưới con mắt của mười huyền m�n của kinh Hoa nghi�m, th� ch�ng ta dễ d�ng nh�n nhận ra một điều rằng mười phương ph�p n�y đều thuộc �Duy t�m hu�nh chuyển thiện th�nh m�n�. Tức l� mười đại nguyện vương đặt tr�n nền tảng của duy t�m luận. Từ c�c phương ph�p lễ k�nh chư Phật, xưng t�n Như Lai đến phổ giai hồi hướng đều quy chiếu về t�m.

Tựu trung, mười đại nguyện n�y được Bồ-t�t Phổ Hiền n�i ra đều hướng tới mục đ�ch sau c�ng đ� l� được v�ng sinh Tịnh độ. Do vậy, l� một h�nh giả tu tập Tịnh độ theo tinh thần của Hoa nghi�m, ngo�i việc tr� danh niệm Phật, h�nh giả c�n cần phải tu tập, thực h�nh theo mười đại nguyện tr�n. Bởi lẽ �mười đại nguyện vương của Bồ-t�t Phổ Hiền: lễ k�nh, xưng t�n, c�ng dường, v.v. đều l� hạnh niệm Phật� [11]. Cũng giống như một người đi xa cần phải chuẩn bị đầy đủ những h�nh trang cần thiết, mười đại nguyện ấy l� g�i h�nh trang đầy đủ v� chắc chắn nhất cho một h�nh giả với ch� nguyện v�ng sinh.

�Lại người n�y l�c l�m chung, ph�t cuối c�ng, tất cả căn th�n đều hư hoại, tất cả th�n thuộc đều phải bỏ l�a, tất cả oai thế đều bị thối thất, cho đến c�c quan phụ tướng đại thần, cung th�nh trong ngo�i, voi ngựa xe cộ, tr�n bảo kho đụn, v.v. tất cả đều kh�ng đem một m�n n�o theo được. Chỉ c� mười nguyện vương n�y chẳng rời người m� th�i. Trong tất cả thời gian n� thường ở trước dẫn đường, trong khoảnh khắc liền sinh về c�i Cực lạc. Đến Cực lạc rồi liền thấy Đức A Di Đ� Phật c�ng c�c Ng�i Văn Th� Sư Lợi Bồ-t�t, Phổ Hiền Bồ-t�t, Qu�n Tự Tại Bồ-t�t, Di Lặc Bồ-t�t, v.v. C�c vị Bồ-t�t n�y sắc tướng đoan nghi�m, c�ng đức đầy đủ chung c�ng v�y quanh� [12].

Sau khi đ� thuần thục được c�c đại nguyện một c�ch vi�n dung, v� ngại, h�nh giả bắt đầu tiến s�u v�o giai đoạn ph�t nguyện hồi hướng v�ng sinh Tịnh độ m� cụ thể l� Tịnh độ của Phật A Di Đ�. Kh�ng chỉ ri�ng Hoa nghi�m mới nhắc đến việc ph�t nguyện hồi hướng v�ng sinh v� xem đ� l� một giai đoạn kh�ng thể thiếu đối với người tu Tịnh độ. Trong c�c bản kinh như kinh Qu�n V� Lượng Thọ, kinh  Phật thuyết Đại thừa V� Lượng Thọ trang nghi�m thanh tịnh b�nh đẳng gi�c..., Đức Phật dạy rằng nếu muốn được v�ng sinh về T�y phương Tịnh độ v� nhất l� để c� thể chứng đắc ở bậc Thượng phẩm, h�nh giả cần phải ph�t ba t�m, trong đ� t�m ph�t nguyện hồi hướng được xem l� t�m quan trọng nhất.

�Nếu c� ch�ng sinh nguyện sinh về nước đ� cần ph�t ba thứ t�m liền được v�ng sinh. Những g� l� ba? Một l� t�m ch� th�nh, hai l� t�m s�u xa, ba l� t�m ph�t nguyện hồi hướng. Người đầy đủ ba t�m chắc chắn sinh v�o c�i ấy� [13].

 �Tuy đ� l�m nhiều c�ng đức, giữ g�n trai giới, x�y dựng th�p tượng, c�ng dường, treo phan đốt đ�n d�ng c�ng hoa hương, tất cả đều phải hồi hướng nguyện sinh về Cực lạc [14].

V� điều n�y cũng đ� được Đại sư Ngẫu �ch x�c quyết rằng: �Được sinh hay kh�ng, ho�n to�n l� do t�n nguyện c� hay kh�ng, phẩm vị cao thấp ho�n to�n l� do tr� danh nhiều hay �t. Nhưng phẩm vị cao thấp của h�nh giả ở nước Cực lạc kh�ng l� vấn đề ở đ�y, vấn đề ch�nh l� được sinh hay kh�ng? Ng�i lại dạy, h�nh tr� nhiều �t kh�ng l� vấn đề, vấn đề ch�nh l� c� t�n nguyện hay kh�ng m� th�i. T�n, hạnh, nguyện l� ba cửa tư lương sinh về Tịnh độ, tư lương kh�ng đủ th� nhất định kh�ng được v�ng sinh. Cho n�n trong ph�p Tịnh độ ph�t nguyện chiếm một vị tr� rất quan trọng� [15].

Như thế, ch�ng ta c� thể thấy rằng, tu tập ph�p m�n Tịnh độ theo kinh Hoa nghi�m m� cụ thể l� theo hạnh nguyện của Bồ-t�t Phổ Hiền, ngo�i việc thọ tr� danh hiệu Phật, th�n cận thiện tri thức, gieo trồng căn l�nh, ph�t Bồ-đề t�m như Bồ-t�t Phổ Hiền đ� hướng dẫn cho Thiện T�i đồng tử ở phẩm Nhập ph�p giới, th� h�nh giả c�n cần phải tu tập theo mười đại nguyện vương v� ph�t nguyện hồi hướng v�ng sinh Tịnh độ.

Như vậy, ph�p m�n Tịnh độ trong kinh Hoa nghi�m l� ph�p m�n mở rộng, kh�ng chỉ hạn cuộc v�o mỗi c�u niệm Phật, mặc d� đ�y vẫn l� phương ph�p căn bản nhất để được v�ng sinh về thế giới Cực lạc. M� theo đ�, để được v�ng sinh h�nh giả c� thể thực h�nh theo c�c phương ph�p như lạy Phật, c�ng dường, t�y hỷ c�ng đức, s�m hối nghiệp chướng... Chỉ cần thuần thục một trong mười phương ph�p như tr�n v� với t�m th�nh ph�t nguyện v�ng sinh về bất kỳ một thế giới Tịnh độ n�o, h�nh giả cũng sẽ được v�ng sinh về thế giới đ�.

N�i t�m lại, với tinh thần phục vụ ch�ng sinh l� thiết thực c�ng dường chư Phật, Bồ-t�t Phổ Hiền đ� hướng dẫn cho Thiện T�i đồng tử cũng như tất cả ch�ng ta một con đường ngắn nhất, nhanh nhất v� dễ d�ng nhất đ� ch�nh l� ph�p m�n Tịnh độ th�ng qua mười đại nguyện lực của m�nh. Tư tưởng Tịnh độ của Hoa nghi�m bao h�m, thống nhất cả hai mặt l� v� sự, tướng v� t�nh, hay n�i c�ch kh�c l� l� luận v� thực tiễn đều được dung nhiếp. Ph�t t�m tu tập theo mười đại nguyện n�y, h�nh giả vừa c� thể đạt th�nh mục ti�u tự lợi, vừa ho�n thiện sứ mệnh lợi tha, th�m nhập v�o cảnh giới bất khả tư ngh�, chứng đắc huyền m�n Hoa tạng. H�nh giả ấy do v� phước v� tr� đều vi�n dung, hạnh v� giải đều th�ng đạt, kh�ng c�n mang nghiệp v�ng sinh, do vậy phẩm trật chứng đắc của người tu h�nh ph�p m�n Tịnh độ theo kinh Hoa nghi�m m� cụ thể l� theo mười diệu hạnh của Phổ Hiền cũng ở h�ng thượng phẩm.

�N�y thiện nam tử! C�c ch�ng sinh kia hoặc nghe, hoặc tin nơi nguyện vương rộng lớn n�y, rồi thọ tr� đọc tụng v� giảng n�i cho người nghe. C�ng đức của ch�ng sinh kia chỉ c� Đức Phật Thế T�n biết, ngo�i ra kh�ng ai hiểu thấu. V� thế n�n những người được nghe mười điều nguyện vương n�y chớ sinh l�ng nghi ngờ, n�n phải l�nh thọ, thọ rồi n�n đọc, đọc rồi c� thể tụng thuộc, tụng thuộc rồi n�n g�n giữ lu�n, cho đến bi�n ch�p v� người m� giảng n�i. Những người như vậy, trong một niệm tất cả hạnh nguyện đều được th�nh tựu, được phước v� lượng v� bi�n. C� thể ở trong biển khổ phiền n�o cứu vớt ch�ng sinh, khiến ch�ng được giải tho�t, đều được v�ng sinh về thế giới Cực lạc của Đức Phật A Di Đ�� [16].

Ch� th�ch:

[1] Th�ch Tr� Tịnh (dịch), Đại phương quảng Phật hoa nghi�m kinh, tập 4, NXB.T�n Gi�o, 2015, tr.735-736.

[2] Sđd., tr.735-736.

[3] Th�ch Tr� Tịnh (dịch) Đại phương quảng Phật hoa nghi�m kinh, tập 1, NXB.T�n Gi�o, 2015, tr.267.

[4] Th�ch Minh Cảnh (dịch), Đại thừa V� Lượng Thọ trang nghi�m thanh tịnh b�nh đẳng gi�c kinh, NXB.Hồng Đức, 2015, tr.44.

[5] Th�ch Tr� Tịnh (dịch), Đại phương quảng Phật hoa nghi�m kinh, tập 4, NXB.T�n Gi�o, 2015, tr.769-770.

[6] Th�ch Huyền Dung (dịch), kinh Dược Sư bổn nguyện c�ng đức, NXB.T�n Gi�o, 2007, tr.63-64.

[7] Th�ch Minh Cảnh (dịch), Đại thừa V� Lượng Thọ trang nghi�m thanh tịnh b�nh đẳng gi�c kinh, NXB.Hồng Đức, 2015, tr.33.

[8] Th�ch Tr� Tịnh (dịch), Đại phương quảng Phật hoa nghi�m kinh, tập 4, NXB.T�n Gi�o, 2015, tr.770-771.

[9] Sđd., tr.772-773.

[10] Sđd., tr.773.

[11] Th�ch Đổng Minh (chủ bi�n), Tịnh độ t�ng kh�i luận, Nxb. Văn H�a Nghệ Thuật, 2013, tr.49

[12] Th�ch Tr� Tịnh (dịch), Đại phương quảng Phật hoa nghi�m kinh, tập 4, NXB.T�n Gi�o, 2015, tr.783-784.

[13] Đại tập 46, kinh Qu�n V� Lượng Thọ Phật, Sa-m�n Th�ch Tịnh Hạnh (dịch), NXB.Hội Văn H�a Gi�o Dục Linh Sơn Đ�i Bắc, Taiwan, 2000, tr.1370.

[14] Th�ch Minh Cảnh (dịch), Đại thừa V� Lượng Thọ trang nghi�m thanh tịnh b�nh đẳng gi�c kinh, NXB.Hồng Đức, 2015, tr.84-85.

[15] Th�ch Đổng Minh (chủ bi�n), Tịnh Độ t�ng kh�i luận, NXB.Văn H�a Nghệ Thuật, 2013, tr.183.

[16] Th�ch Tr� Tịnh (dịch), Đại phương quảng Phật hoa nghi�m kinh, tập 4, NXB.T�n Gi�o, 2015, tr.784.

Chia sẻ: